ITU đã quyết định Wimax đủ tiêu chuẩn để gia nhập vào danh sách các công nghệ không dây của IMT-2000 (3G) và cộng đồng Wimax đang tổ chức lễ kỷ niệm đánh dấu sự kiện này. Tôi đoán không ai nhớ Gary Forsee, cựu giám đốc của Sprint, từng giới thiệu Wimax là công nghệ 4G khi Sprint thông báo lựa chọn Wimax cho mạng mới của họ ở dải tần 2.5 GHz.
Trong bài bình luận của tôi “ Cần thay đổi cơ cấu giá” (Pricing Models Need to Change) ngày 12 tháng 6 năm 2007, tôi đã viết rằng Sprint và Intel tin chip Wimax sẽ xuất hiện không chỉ ở máy tính xách tay, mà cả trong các thiết bị di động Ultra (Ultra-Mobile Devices) cũng như các sản phẩm tiêu dùng. Họ nói, đưa Wimax vào các thiết bị này là rất hợp lý và tất nhiên xu thế là Wimax sẽ được chấp nhận trên toàn cầu. Tôi đã từng phát biểu rằng tôi tin một ai đó sẽ đưa ra một loại chip đa năng có khả năng truy cập vào các hệ thống GSM/UMTS và CDMA/EV-DO trên một số dải tần vô tuyến khác nhau và điều này sẽ cho phép các công ty sản xuất máy tính xách tay, thiết bị di động Ultra và các sản phẩm tiêu dùng thiết kế một con chip kết nối vô tuyến băng rộng. Tôi cũng đã phát biểu thêm rằng dù chip đa năng này có giá cao hơn một ít so với chip Wimax, nó cũng sẽ được các đại lý cung cấp ưa chuộng vì chỉ cần lắp 1 con chip này vào thiết bị là có thể bán được bất cứ ở đâu trên thế giới, cho phép các khách hàng kích hoạt vào bất cứ mạng vô tuyến thương mại nào có hỗ trợ GSM/UMTS hoặc CDMA/EV-DO.
Thứ ba, ngày 23/10/2007, Qualcomm đã giới thiệu một loại chip, có tên gọi là Chip Gobi, được kết hợp từ Go và Be, tượng trưng cho du lịch, thám hiểm và vùng bao phủ rộng lớn, với ý tưởng là cho phép truy nhập bất cứ nơi đâu, và mục đích cuối cùng là dành cho di động. Dù là bạn không quan tâm đến tên gọi thì ý tưởng là cái sẽ hấp dẫn bạn. Khi bạn mua được một máy tính xách tay đã gắn vô tuyến băng rộng (và cả hệ thống GPS), bạn có thể bật nó lên, đăng ký vào mạng và truy nhập vô tuyến băng rộng cho dù bạn ở nơi đâu trên thế giới (hiện tại thì trừ Nhật Bản ).
Loại chip ấn tượng này được thiết kế cho các máy tính xách tay, các thiết bị di động Ultra và các sản phẩm tiêu dùng – không phải là loại chipset được phỏng theo điện thoại di động. Nó tận dụng một phần mềm modem (điều chế và giải điều chế) và công nghệ vô tuyến cho phép chia sẻ các thành phần giữa các thiết bị vô tuyến. Xét về phương diện tần số vô tuyến, chip này có thể làm việc ở các dải tần 850, 900, 1800, 1900 và 2100 MHz và hỗ trợ các công nghệ thích hợp cho mỗi dải tần : CDMA 1x/EV-DO/EV-DO Rev A và GSM/GPRS/EDGE/HSDPA/HSUPA.
Nếu bạn đặt tất cả vào trong một biểu đồ, kết hợp tất cả các vùng phủ của các công nghệ, bạn sẽ thấy nó bao phủ gần hết trái đất.
Sẽ có sự chênh lệch về giá ở một mức độ nào đó, mức độ nào thì Qualcomm chưa tiết lộ, chí ít là đối với giới phân tích, nhưng tôi tin rằng nếu có sự chênh lệch về giá giữa chip WiMAX và chip Gobi thì điều đó cũng không quan trọng. Trên thực tế, có thể chắc chắn rằng giải pháp Gobi sẽ mang lại nhiều lợi nhuận cho các nhà cung cấp máy tính xách tay trong cuộc đua đường dài. Theo các con số mà tôi biết được, các công ty máy tính xách tay thực sự thích bán máy tính xách tay không dây băng rộng vì lợi nhuận mà họ kiếm được từ việc kích hoạt nhiều hơn từ việc bán 5 máy tính xách tay. Nếu điều này là đúng, thì không cần phải là thiên tài toán học cũng hiểu được rằng có một module vô tuyến đơn hoạt động gần như ở mọi nơi, có nghĩa là các nhà cung cấp máy tính xách tay có thể xây dựng mô hình của một sản phẩm đơn và vận chuyển tới bất cứ nơi đâu trên thế giới và có thể kích hoạt trên bất cứ mạng thương mại nào.
Chip Gobi được dự kiến sẽ phát hành vào năm 2008, tôi tin nó sẽ sớm hơn kế hoạch của Intel phát hành chip Wimax-mặc dù có các công ty khác đã sẵn sàng tung ra thị trường chip WiMAX hoặc tương tự chip WiMAX . Khi chúng ta thêm phổ AWS, phổ 700 MHz, LTE và UMB để kết hợp, tôi hy vọng chip Gobi sẽ cung cấp và duy trì được các giải tần mới này và có các khả năng cũng như tính tương thích ngược cao.
Thử điểm qua một chút về tình hình kinh doanh máy tính xách tay hiện nay. Các con số tôi sử dụng được cung cấp bởi Qualcomm, nhưng tôi tin chắc chúng là chính xác, chí ít cũng từ viễn cảnh vi mạch Quanlcomm cho thấy điều đó. Trong tháng 7 năm 2006, có 9 công ty đã cài chức năng kết nối băng rộng hoặc EV-DO hoặc UMTS cho 45 kiểu máy tính và chỉ có 7 mạng chấp thuận cung cấp dịch vụ vô tuyến cài cho các máy tính xách tay. Đến tháng 7 năm 2007, đã có 18 nhà cung cấp cài đặt cho 157 loại laptop, và số lượng mạng chấp thuận cung cấp dịch vụ vô tuyến cho máy tính xách tay đã tăng lên con số 20.
Thị trường máy tính xách tay sẽ không bao giờ lớn được như thị trường điện thoại di động, nhưng đây là một thị trường khác. Chi phí cho một module bao gồm cả chi phí nguyên vật liệu của một máy tính xách tay chiếm tỷ lệ phần trăm nhỏ hơn nhiều so với một máy cầm tay. Về phần định giá các module, giá ban đầu của nó dưới 40$. Khi giá giảm xuống dưới 30$, nó trở thành giá chuẩn của các máy tính xách tay. Một câu hỏi đặt ra là “ một module bao gồm cả chip Gobi sẽ đạt được giá như trên không ?”, Qualcomm vẫn chưa có câu trả lời, nhưng bởi vì các nhà cung cấp máy tính xách tay được trả cho mỗi sự kích hoạt, việc đó đôi khi kiếm được nhiều hơn là kiếm được trên một máy tính xách tay, bạn nên tin rằng họ sẽ sẵn sàng có sự linh động về giá cả, tôi nghi ngờ ban đầu giá sẽ cao hơn, nhưng đó không phải vấn đề quan trọng.
Bắt đầu năm sau, có thể chúng ta sẽ được nhìn thấy các máy tính xách tay với rất nhiều kiểu dáng khác nhau có chứa modul băng rộng này. Khi bạn mua máy tính xách tay, bật lên và cài đặt, bạn sẽ được hướng dẫn phần cài đặt vô tuyến, giúp bạn lựa chọn vào một mạng, khai báo và đăng nhập. Bạn sẽ có thể đăng nhập như là một phần của tài khoản tập đoàn, như là một công ty nhỏ hoặc một cá nhân.
Theo các nhà vận hành mạng, khả năng cao là các khách hàng đăng nhập theo một phần của ngày cho các dịch vụ hàng tháng sau vài ngày sử dụng. Ngoài ra, cũng sẵn có các mức giá theo ngày, nghĩa là tôi có thể là khách hàng Verizon và sử dụng EV-DO Rev A ở Mỹ trên một gói số liệu không giới hạn, và khi tôi đi đến nước Anh tôi có thể đăng nhập theo ngày để sử dụng UMTS/HSPA từ một hệ thống mạng ở đó mà theo tôi, cách làm này sẽ rẻ hơn việc trả cước chuyển vùng quốc tế. Một modem vô tuyến đa năng sẽ được sản xuất, điều này hoàn toàn có thể thực hiện được – máy tính xách tay hiện tại của tôi không thể làm việc bình thường trên hệ thống UMTS.
Chip Gobi khiến cho Qualcomm và nhiều công ty khác thấy rằng, không chỉ máy tính xách tay mà các thiết bị di động Ultra và tất nhiên cả các sản phẩm tiêu dùng đều được hưởng lợi từ loại chipset này. Có một vấn đề tôi vẫn thắc mắc đó là nguyên tắc giúp latop hay những thiết bị kích cỡ nhỏ này truy nhập Internet được như khi ta dùng máy tính để bàn, nhưng dù gì thì ít nhất các thiết bị này cũng sẽ được cài chip băng rộng đa năng.
Về phần thiết bị cầm tay, chủ yếu là điện thoại, các thiết bị BlackBerry CDMA/GSM đang bán rất chạy, một số nhà cung cấp từng thờ ơ với thị trường này cũng đã bắt đầu có một cái nhìn khác. Điều làm tôi ngạc nhiên là một số thị trường chỉ xây dựng điện thoại di động trên chuẩn quốc tế GSM/UMTS, mà theo như họ giải thích thì nó chiếm 70% trong số tất cả các mạng trên thế giới. Tôi cho rằng 30% còn lại cũng khá quan trọng, và với việc những chip mới này ra đời có lẽ chúng ta sẽ thấy trên thị trường thêm nhiều lựa chọn về thiết bị trong những năm tới.
Một lợi ích khác là chipset toàn cầu này sẽ giúp các nhà khai thác tự do hơn khi lựa chọn công nghệ để phát triển mạng lưới và vận hành mạng với cả hai công nghệ dễ dàng hơn .
Qualcomm, Intel và hầu hết các công ty hoạt động trong lĩnh vực máy tính di động và vô tuyến đều thống nhất rằng : nhúng băng rộng để phủ sóng trên diện rộng là hướng đi của máy tính xách tay, thiết bị di động Ultra và các sản phẩm tiêu dùng. Công nghệ chip đa năng và đa tần sử dụng được gần như trong 100% số mạng thương mại sẽ khác biệt rất lớn với một công nghệ đơn lẻ sử dụng trong một số mạng giới hạn.
Lê Đức Hạnh trích dịch